Co Cię predysponuje do zachorowania?
→ wiek
Wiek wygasania czynności hormonalnej organizmu kobiety wiąże się ze zwiększeniem zachorowalności na nowotwory piersi. Aż 80% nowotworów piersi występuje u kobiet po 50 roku życia.
→estrogeny.
Ekspozycja na estrogeny zwiększa ryzyko nowotworów piersi tak więc wczesna miesiączka, późna menopauza czy hormonalna terapia zastępcza (szczególnie lekami zawierającymi estrogen i progesteron) zwiększają ryzyko raka piersi.
→ciąża
W ciąży odnotowuje się przejściowy wzrost ryzyka nowotworu piersi, po porodzie ryzyko spada do wartości początkowej.
→ bezdzietność i ciąża po 30 roku życia.
Ciąża a przede wszystkim karmienie piersią chronią przed nowotworzeniem w obrębie piersi. Ale tylko do 30 roku życia, późniejsza ciąża i karmienie piersią nie ma już działania ochronnego
→ promieniowanie jonizujące
Narażenie na promieniowanie jonizujące w pracy lub zbyt częste badania urządzeniami wytwarzającymi takie promieniowanie zwiększają ryzyko nowotworu piersi
→ dieta i styl życia
Spożywanie dużych ilości alkoholu, dieta wysokotłuszczowa i otyłość zwiększają ryzyko nowotworu piersi natomiast wysiłek fizyczny zmniejsza je.
→ stany przednowotworowe w piersiach
OBJAWY:
Niepokojący objawy:
– wyczuwalny przez skórę guzek
– owrzodzenie skóry, zaczerwienienie, nie gojące się rany
– ,,skórka pomarańczy’’, skóra jest pomarszczona, przy ściśnięciu przypomina skórkę pomarańczy
– obrzęk kończyny, wskazuje na zajęcie węzłów chłonnych.
– zaciągnięcie brodawki lub wciągnięcie brodawki
– zagłębienia skóry
BADANIA PRZESIEWOWE PIERSI:
Badania przesiewowe piersi:
– samobadanie
– badanie lekarskie
– mammografia ( jest jedyną metodą, która obniża śmiertelność, czyli jest znacznie czulsza niż samobadanie lub badanie lekarskie)
Najlepszy efekt daję połączenie samobadania z badaniem lekarskim oraz okresowa mammografia.
W razie wykrycia zmiany należy ją szczegółowo przebadać. Lekarz najczęściej wykonuje biopsje guzka w celu sprawdzenia czy ma do czynienia z nowotworem łagodnym czy złośliwym. W zależności od zaawansowania choroby wykonuje się również tomografię komputerową i rezonans magnetyczny.
W Polsce mammografia wykonywana jest u kobiet w wieku 50-69 lat. Badania takie wykonuje się zwykle co 3 lata, choć istnieją przesłanki, że warto je wykonywać co 2 lata. W Stanach Zjednoczonych dla kobiet w pierwszym stopniu pokrewieństwa z osobami, które zachorowały na raka piersi wykonuje się badania mammograficzne co 2 lata, rozpoczynając badanie w wieku o 10 lat młodszym od tego, w jakim zachorowała osoba krewna.
CZYNNIKI ROKOWNICZE:
Czynniki rokownicze w raku piersi:
– stopień złośliwości histologicznej
Mówi nam jak bardzo zmiana jest zróżnicowana. Wysoko zróżnicowana zmiana, oznacza, ze komórki przypominają prawidłową tkankę budującą pierś, niskozróżnicowana zmiana oznacza, że komórki są bardzo zmienione i nie przypominają prawidłowej tkanki. W nowotworach piersi lepiej rokują zmiany wysoko zróżnicowane.
– wielkość guza pierwotnego
Określa rozmiar guza w piersi
– typ histologiczny
Określa rodzaj tkanek budujących guza
– naciek naczyń chłonnych
Określa zajęcie węzłów chłonnych lub naczyń krwionośnych
– nadmierna ekspresja receptora HER2
W niektórych przypadkach raka piersi, w komórkach nowotworowych występuje nieprawidłowo duża liczba receptorów HER2 –nadekspresja HER2. Sprawia to, że komórki dzielą się i mnożą znacznie szybciej. Nowotwory piersi w których stwierdzono nadekspresję HER2 mają szybszy i gwałtowniejszy przebieg, ale są też bardziej wrażliwe na niektóre leki niż nowotwory bez ekspresji HER2. Dlatego, więc istotne jest jak najszybsze oznaczenie receptora HER2 – pozwala to na natychmiastowe działanie i dobór odpowiedniego leczenia.
PORADY DOTYCZĄCE PROFILAKTYKI RAKA PIERSI:
– traktuj samobadanie, badanie lekarskie i mammografię jako niezbędne minimum w profilaktyce zapobiegania i wczesnego wykrywania nowotworów piersi. Nie ograniczaj się do jednego rodzaju badania, zdarza się ,że mammografia nie wykazuje istniejących zmian lub w samobadaniu nie wyczuwasz podejrzanej zmian, która w rzeczywistości istnieje.
-korzystaj z zaproszeń na badania mammograficzne ( co 2-3 lata), w badaniach klinicznych wykazano, że mammografia zmniejsza umieralność kobiet.
– jesteś najlepszą obserwatorką, zmian powstających w obrębie skóry piersi, obserwuj czy na skórze nie pojawiają się owrzodzenia, zaczerwienienia, wciągniecie brodawki, wyciek z brodawki, skórka pomarańczy, a w razie pojawienia się wyżej wymienionych objawów pilnie skonsultuj się z lekarzem. Nie zwlekaj!
– Wirus może utrzymywać się na na kartonie co najmniej 24 godzin, a na plastiku i stali nierdzewnej do 72 godzin. Część naukowców uważa, że nowy koronawirus przypomina inne ludzkie koronawirusy, takie jak jego “kuzyni”, które powodują SARS i MERS, może on pozostać na powierzchniach – takich jak metal, szkło czy plastik – nawet przez dziewięć dni (dla porównania, wirusy grypy mogą utrzymywać się na powierzchniach tylko przez około 48 godzin)
