CZARNY BEZ
(Sambucus nigra)
Inaczej: bez lekarski, bez apteczny, bez biały, holunder, hyczko, hyćka, bzowina, bzina.
Bez czarny jest krzewem powszechnie występującym w całym kraju. Kwitnie w czerwcu i lipcu. Owoce fioletowoczarne dojrzewają w sierpniu i we wrześniu. W każdej domowej apteczce powinien znaleźć się czarny bez, który szybko zwalcza przeziębienie.
Właściwości:
Kwiaty bzu zawierają substancje zwiększające ilość wydalanego moczu, a razem z moczem produktów przemiany materii.
Powodują obfite pocenie się, wykorzystywane w leczeniu przeziębień i chorób gorączkowych. Kwiaty czarnego bzu uszczelniają naczynia włosowate, zmniejszając obrzęki.
Owoce czarnego bzu działają moczopędnie, napotnie, oczyszczają organizm z toksyn, łagodnie przeczyszczająco, przeciwbólowo.
Uwaga! Owoce czarnego bzu nie można spożywać bez obróbki termicznej. W procesach fermentacji powstają toksyczne substancje, które wywołują wymioty i omdlenia.
Kora działa moczopędnie i jako środek odchudzający.
Działanie:
- kwiaty: moczopędne, napotne, wzmacniające naczynia
- owoce: napotne, przeciwbólowe, rozwalniające
- kora: odchudzające
Działania uboczne:
Jeśli owoce czarnego bzu obrobimy termicznie nie ma działań ubocznych.
W procesach fermentacji powstają toksyczne substancje, które wywołują wymioty i omdlenia.
Zastosowanie:
Wewnętrznie:
- grypa
- przeziębienie
- dna moczanowa
- wysypki skórne
- obrzęki
- zaburzenia nerek
- zaburzenia przemiany materii
- zaparcia
- przeciwbólowo (rwa kulszowa, nerwoból, bóle zębów, migrena)
Zewnętrznie:
- zapalenia skóry
- wysypki skórne
- róża
- zapalenie spojówek
- wrzody
- oparzenia
Zbiór:
Kwiaty zbieramy ścinając kwiatostany w pełnym rozkwicie w czerwcu i lipcu.
Wysuszone kwiaty oddziela się od szypułek i przechowuje w szczelnie zamkniętych pojemnikach.
Owoce zrywamy w sierpniu i we wrześniu. Suszyć początkowo w temperaturze 30°C, potem 60°C. Po wysuszeniu oberwać owoce z szypułek.
Korę zdejmuje się z 2-3letnich pędów jesienią, a następnie suszy w pomieszczeniach przewiewnych, zaciemnionych.
Przepisy:
Odwar z kwiatów:
- 1 łyżka suszonych kwiatów
- 1 szklanka wody
Zagotować przez 5 min, odcedzić i pić 2-3 razy dziennie w razie przeziębienia.
Napar z kwiatów:
- 1 łyżka kwiatów
- 1 szklanka wody wrzącej
Zalewamy kwiaty wrzątkiem i zaparzamy przez 15 min.
Odwar z owoców:
- 1 łyżka suszonych owoców
- 1 szklanka wody
Gotować przez 15 min.
Sok z owoców:
Podgrzewamy bez aż puści sok. Przecedzamy i do soku dodajemy cukier 1:1 lub 2:1. Sok pić po 1 łyżeczce 2-3 razy dziennie.
Okłady z owoców:
Owoce zalać wrzątkiem na 15 min, odcedzić. Nasączyć gazę naparem i przyłożyć do bolącego miejsca na 30 min.
Odwar z kory:
- 2 łyżki suszonej kory
- 4 szklanki wody
Gotować do wyparowania połowy wody. W celach odchudzających można pić codziennie wieczorem pół szklanki.
